Phòng cháy chữa cháy là yêu cầu quan trọng nhằm đảm bảo an toàn cho các hệ thống điện mặt trời áp mái. Để tạo tính thống nhất và chuẩn hóa hệ thống, quy định PCCC điện mặt trời áp mái đã được nhà nước ban hành. Bài viết dưới đây, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về quy định này và các thủ tục xin cấp giấy phép chứng nhận PCCC nhé.
Vai trò của việc PCCC cho điện mặt trời áp mái
Những năm gần đây nhờ chính sách khuyến khích của nhà nước, điện năng lượng mặt trời đã trở thành xu hướng được nhiều hộ gia đình, doanh nghiệp quan tâm và lựa chọn. Không chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng điện năng, điện mặt trời còn là nguồn năng lượng sạch giảm áp lực lên lưới điện quốc gia và mang đến lợi ích kinh tế cao cho nhà đầu tư.
Đi cùng với những lợi ích mà mô hình này mang lại, việc phòng chống cháy nổ hệ thống điện mặt trời cũng cần được quan tâm. Bởi giá trị đầu tư cho một hệ thống này không hề nhỏ. Việc cháy nổ hệ thống sẽ gây ra nhiều hệ lụy không mong muốn, tổn thất lớn cho chủ đầu tư cũng như mạng lưới điện quốc gia nếu hệ thống được hòa lưới. Chính vì vậy, việc tuân thủ các quy định PCCC điện mặt trời áp mái sẽ giúp bạn giảm thiểu các rủi ro, bảo vệ hệ thống trang thiết bị đắt đỏ nói trên.
Trên thực tế, các tấm pin năng lượng mặt trời rất ít khi trở thành nguyên nhân gây cháy nổ. Bởi thành phần cấu tạo của các tấm pin đều đã được thẩm định và đánh giá mức độ an toàn bởi tổ chức UL. 3 tác nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng cháy nổ của hệ thống điện mặt trời áp mái có thể kể đến:
- Hiện tượng phóng hồ quang điện tại điểm đấu nối vào tấm pin năng lượng mặt trời
- Bị lỗi hoặc quá tải đường dây điện gây chập cháy
- Lắp đặt cách điện chưa đạt yêu cầu
Theo đó, công tác thẩm duyệt thiết kế, lắp đặt theo đúng quy định PCCC điện mặt trời áp mái càng cần được chú trọng.
Nguyên nhân gây cháy nổ ở hệ thống điện mặt trời
Như đã nhắc đến ở trên, nguyên nhân gây cháy tại các hệ thống điện mặt trời thường do 3 tác nhân chủ yếu nói trên. Tuy nhiên để bạn hiểu hơn và biết cách bảo vệ và phòng chống cháy nổ đúng cách, chúng tôi sẽ đi sâu vào các nguyên nhân. Bên cạnh một số nguyên nhân khách quan do thời tiết nắng nóng, sét đánh thì phần lớn hiện tượng cháy hệ thống điện mặt trời đến từ lỗi DC và lỗi AC.
Lỗi DC
- PV Hotspot
- Lỗi cắm ngược cực âm – cực dương
- DC ARC Fault (Lỗi hồ quang điện DC)
- Xước dây
- Lỗi chạm đất DC
Lỗi AC
- Đấu nhầm pha
- Kéo xước dây
- Việc xước dây AC khiến hệ thống hở mạch, đoản mạch gây chập điện.
Phân loại công trình điện mặt trời theo quy định PCCC
Theo quy định PCCC điện mặt trời áp mái hiện hành, không phải công trình nào cũng phải thẩm duyệt thiết kế PCCC.
Các công trình phải thẩm duyệt về PCCC
Danh sách công trình bắt buộc phải thẩm duyệt PCCC bao gồm cả thẩm duyệt PCCC toàn công trình nói chung và thẩm duyệt PCCC khi lắp đặt điện mặt trời nói riêng. Đặc điểm chung của các công trình này là có diện tích rộng, sức chứa lớn nên việc thẩm duyệt, đảm bảo PCCC là vô cùng quan trọng. Các công trình lớn như: khu chế xuất, khu công nghiệp, trường học, bảo tàng, cảng hàng không, chung cư, nhà máy điện, công trình an ninh,… phải được cơ quan cảnh sát PCCC thẩm duyệt thiết kế. Chi tiết về danh sách 20 loại công trình phải thẩm duyệt thiết kế được nêu rõ ràng trong Phụ lục V, Nghị định số 136/2020/NĐ-CP.
Các công trình không cần thẩm duyệt về PCCC
Các công trình nằm ngoài Phụ lục V, Nghị định số 136/2020/NĐ-CP thì theo quy định PCCC điện mặt trời áp mái hiện hành không cần phải thẩm duyệt thiết kế PCCC. Tuy nhiên để hạn chế tối đa mối nguy hại gây ra hỏa hoạn cho hệ thống ĐMT mái nhà, Cục PCCC – Bộ Công an đã ban hành Văn bản số 3288/C07-P4 ngày 8/9/2020 để Hướng dẫn công tác thẩm duyệt thiết kế về PCCC đối với Nhà máy ĐMT và hệ thống ĐMT mái nhà. Trong văn bản PCCC điện mặt trời sẽ nêu rõ về các vấn đề cần chú trọng khi thiết kế về:
- Lựa chọn chủng loại hệ thống điện mặt trời mái nhà
- Bố trí thiết bị của hệ thống điện mặt trời mái nhà
- Bố trí lối tiếp cận lên mái Vận hành và điều khiển
- Trang bị phương tiện PCCC
Tiêu chuẩn PCCC điện năng lượng mặt trời
Hiện nay, 2 loại tiêu chuẩn về PCCC mà các hệ thống điện mặt trời áp mái cần tuân thủ là:
Các tiêu chuẩn Quốc gia về PCCC
Không chỉ riêng Quy định PCCC điện mặt trời áp mái mà Nhà nước đã ban hành các quy định cụ thể về PCCC cho các loại công trình như sau:
- Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 9385:2012 về Chống sét cho công trình xây dựng
- Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 3890:2021 về trang bị bình chữa cháy xách tay ngay tại công trình hệ thống năng lượng mặt trời.
Tiêu chuẩn lắp đặt hệ thống theo quy định PCCC điện mặt trời áp mái
Hệ thống tấm pin quang điện khi lắp đặt phải được tiếp địa an toàn. Song song với đó, các bộ phận kim loại như hệ thống giá đỡ phải được kết nối với tiếp địa hệ thống chống sét ở điểm cao nhất và điểm thấp nhất của hệ thống.
Hệ thống dây dẫn nguồn DC, AC phải được chống sét lan truyền đầy đủ để đảm bảo bảo vệ được các thiết bị điện tử trong trường hợp tăng điện áp đột biến.
Quy định PCCC điện mặt trời áp mái yêu cầu hệ thống điện mặt trời mái nhà phải được lắp đặt cao trên 20m và có ít nhất 02 dây dẫn tiếp địa cách nhau khoảng cố định, đảm bảo an toàn.
Nếu nhà ở có đặc thù chứa nhiều vật dễ cháy nổ thì cần cân nhắc khi lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời. Với các khu vực có tính chất đặc thù như thế này thì việc áp dụng quy định PCCC điện mặt trời áp mái lại càng cần phải hết sức coi trọng.
Phải bảo quản đầy đủ các hồ sơ lưu trữ của hệ thống như bản vẽ, chất liệu,… nhằm đảm bảo quá trình truy xuất hệ thống khi cần sửa chữa, khắc phục được nhanh chóng và hiệu quả.
Quy định PCCC điện mặt trời áp mái về bố trí lắp đặt
Cục Cảnh sát PCCC & CNCH đã có những khuyến cáo chi tiết khi lắp đặt tấm pin năng lượng mặt trời để hạn chế nguy cơ cháy nổ. Quy định PCCC điện mặt trời áp mái về vị trí lắp đặt tấm pin như sau:
- Không lắp đặt tấm pin mặt trời phía trên các gian phòng thuộc hạng nguy hiểm cháy nổ A, B; các gian phòng mà trong quá trình hoạt động có khả năng tích tụ khí, bụi cháy.
- Hạn chế bố trí tấm pin trên các gian phòng làm kho hoặc các gian phòng lưu trữ khối lượng lớn chất cháy.
- Giàn pin mặt trời khi lắp đặt trên mái nhà thì phải chia thành các nhóm, dãy. Trong đó, kích thước không quá 40x40m cho mỗi nhóm và khoảng cách giữa 2 nhóm không được nhỏ hơn 1,5m.
- Không đặt tấm pin trong phạm vi 3m xung quanh lối ra các mái qua các buồng thang bộ, thang chữa cháy, các lỗ mở qua cửa sập.
- Trong quy định PCCC điện mặt trời áp mái, khi lắp đặt hệ thống phải tính toán đến tải trọng ảnh hưởng đến kết cấu mái trong cả điều kiện thường và điều kiện cháy.
- Không lắp đặt tấm pin mặt trời trên các mái làm từ vật liệu dễ cháy hoặc các vật liệu hoàn thiện là chất cháy.
Hướng dẫn thủ tục, hồ sơ thẩm duyệt PCCC điện mặt trời
Quy định PCCC điện mặt trời áp mái quy định về vấn đề thủ tục hồ sơ thẩm duyệt và thiết kế PCCC chưa thật cụ thể. Để hiểu rõ và có thể thực hiện đầy đủ thủ tục, xin mời bạn tham khảo các thông tin chi tiết được chúng tôi tổng hợp dưới đây.
Hồ sơ thẩm duyệt PCCC điện mặt trời áp mái
Hồ sơ thẩm duyệt PCCC điện mặt trời đầy đủ cần bao gồm các văn bản, giấy tờ sau đây:
- Đơn xin thẩm duyệt PCCC điện mặt trời (mẫu PC06)
- Báo cáo Tổng mức đầu tư của Dự án/ Công trình.
- Giấy phép kinh doanh/ Chứng nhận đầu tư của CĐT.
- Văn bản Ủy quyền (CĐT và Tư vấn thiết kế).
- Hồ sơ thiết kế (Bản vẽ & thuyết minh).
- Hồ sơ hệ thống PCCC.
- Hợp đồng thuê mái/ Hợp đồng cho thuê/ Công văn chấp thuận lắp đặt tấm pin.
- Hồ sơ kiểm tra tải trọng mái (nếu có).
- Hồ sơ năng lực đơn vị Tư vấn thiết kế PCCC/ tư vấn thiết kế hệ thống điện (nếu có).
Hồ sơ thiết kế hệ thống PCCC
Bên cạnh hồ sơ thẩm duyệt, để được cấp giấy phép PCCC điện mặt trời áp mái đủ tiêu chuẩn, bạn cần chuẩn bị thêm hồ sơ thiết kế hệ thống này. Hồ sơ cần bao gồm:
- Mặt bằng tổng thể; Mặt bằng bố trí tấm pin
- Hệ thống báo cháy, hệ thống chữa cháy (nếu có)
- Lối lên mái/ lối thoát nạn
- Hệ thống ngắt khẩn cấp khi gặp sự cố
- Hệ thống nối đất tấm pin và inverter
Mỗi địa phương có thể có một số thay đổi về thủ tục, yêu cầu hồ sơ. Để hoàn thành thủ tục nhanh chóng và đầy đủ, bạn nên tìm hiểu kĩ càng, tham khảo đơn vị phụ trách tại địa phương hoặc liên hệ với các đơn vị lắp đặt điện mặt trời uy tín để được tư vấn.
Giải pháp PCCC điện mặt trời áp mái phổ biến
Cách phòng cháy chữa cháy tốt nhất chính là ngăn chặn các nguyên nhân dẫn đến sự cố cháy nổ. Trước hết, bạn nên đầu tư trang bị thiết bị PCCC và hệ thống PCCC tự động cho hệ thống điện năng lượng mặt trời nhằm đảm bảo an toàn cho người sử dụng và hệ thống khi có sự cố xảy ra. Ngoài ra, việc tìm kiếm và hợp tác cùng đơn vị lắp đặt điện mặt trời áp mái uy tín, có kinh nghiệm và am hiểu về quy định PCCC điện mặt trời áp mái cũng rất cần thiết.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích về quy định PCCC điện mặt trời áp mái. Việc đảm bảo hệ thống theo đúng quy định của nhà nước sẽ giúp bạn tăng tuổi thọ công trình và an tâm hơn trong quá trình sử dụng.